Olej silnikowy – co oznaczają symbole?

Olej silnikowy należy nie tylko do jednego z podstawowych, ale także najważniejszych płynów eksploatacyjnych w samochodzie. Zadaniem oleju jest ochrona silnika i zapewnienie mu jak najlepszego funkcjonowania. Na rynku znajdziemy jednak bardzo różne oleje. Warto wiedzieć, co oznaczają ich symbole.

Jeśli przyjrzymy się opakowaniu oleju silnikowego, szybko zauważymy umieszczone tam cyfry, litery i różne określenia. Wielu osobom nic one nie mówią, ale tak naprawdę są bardzo istotne. Nie pojawiły się przecież na opakowaniu oleju przypadkowo. Dzięki nim możemy się zorientować, czy dany olej nadaje się do silnika naszego samochodu i można go tam wlać bez obawy. Dlatego dobrze wiedzieć, co oznaczają poszczególne symbole. Zapraszamy do zapoznania się z naszym krótkim przewodnikiem.

Klasa lepkości

Do jednych z najważniejszych parametrów oleju silnikowego należy jego klasa lepkości. To właśnie ona informuje nas, w jakiej temperaturze dany olej może być używany. Wtedy olej najskuteczniej chroni jednostkę napędową i jej podzespoły. Inaczej rzecz ujmując, ta klasyfikacja uzależnia lepkość oleju od temperatury otoczenia. Podziału lepkości SAE dokonało Amerykańskie Stowarzyszenie Inżynierów Samochodowych, które rozróżniło 6 klas letnich i tyle samo zimowych. Należy jednak podkreślić, że obecnie najczęściej używa się olejów wielosezonowych, których można używać przez cały rok – zamiast oznaczenia na przykład 5W stosuje się zatem 5W-40. Sprawdźmy, co oznaczają te symbole.

• Pierwsza cyfra oznacza graniczną temperaturę, w której można uruchomić silnik: dla 15 to -25°C, dla 10 to -30°C, dla 5 (jak w naszym przykładzie) to -35°C, a dla 0 to -40°C.
• Literka „W” to skrót od angielskiego słowa Winter, czyli zima.
• Cyfry po myślniku odnoszą się natomiast do temperatury letniej. Im wyższa cyfra (np. 40, 50, 60), tym wyższa temperatura otoczenia, przy której dany olej nie traci swoich właściwości.

W przypadku oleju wielosezonowego nie musimy jednak martwić się o jego wymianę wraz z rozpoczęciem nowej pory roku, ponieważ przystosowany jest do pracy w niskich i wysokich temperaturach.

Olej syntetyczny, półsyntetyczny czy mineralny?

Kupując olej silnikowy, trzeba również sprawdzić na etykiecie jego rodzaj. Na rynku możemy znaleźć oleje syntetyczne, półsyntetyczne i mineralne. W tym przypadku rodzaj oleju zależy od użytych składników. Warto wiedzieć, że producenci olejów dodają do płynu bazowego różne dodatki uszlachetniające. To właśnie one zmieniają właściwości olejów. W rezultacie różne rodzaje olejów otrzymują różne właściwości fizyczne i mogą być używane w różnych rodzajach silników.

Olej syntetyczny jest obecnie najpowszechniej stosowany i zapewnia najlepsze smarowanie silnika, chociaż jest najdroższy w porównaniu z innymi rodzajami oleju. Trzeba jednak wiedzieć, że dodatki w środku smarnym sięgają nawet 30%, dlatego warto zwracać na nie uwagę przy zakupie oleju. Na przykład duży poziom detergentów zapewnia lepsze czyszczenie silnika, modyfikatory tarcia redukują zużycie oddziałujących na siebie nawzajem ruchomych elementów i ograniczają spalanie, antyoksydanty zapewniają dłużej optymalne właściwości oleju, a środki dyspersyjne ułatwiają eliminację sadzy i szlamu. W rezultacie coraz częściej eksperci zalecają używanie oleju syntetycznego bez względu na przebieg auta. Należy podkreślić, że takie oleje bez problemu pracują w wysokich temperaturach i nie powodują odkładanie nagaru, co z kolei pozytywnie wpływa na żywotność silnika. Olej syntetyczny ułatwia także rozruch w bardzo niskich temperaturach.

Zmieszanie oleju syntetycznego z mineralnym powoduje powstanie półsyntetyku. Często traktuje się go jako etap pośredni między przejściem z oleju syntetycznego na mineralny. Olej półsyntetyczny to dobry wybór w przypadku samochodów o dużym przebiegu (ponad 300 tys. km), a do tego wielu ekspertów zaleca go także do klasyków (szczególnie z adnotacją na etykiecie „Classic”). Tego rodzaju olejowi bliżej do syntetyku i ma nawet podobne właściwości, ale za to jego cena jest o wiele niższa. Wielu kierowców traktuje go więc jako sposób na ograniczanie wydatków związanych z eksploatacją auta, ale tak naprawdę najlepiej pozostać przy syntetyku, jeśli silnik jest w dobrym stanie.

Dawniej oleje mineralne stosowane były w najbardziej wyeksploatowanych samochodach osobowych, ale dziś ogranicza się ich wykorzystanie raczej do aut dostawczych i ciężarowych. Wszystko dlatego, że takie oleje są mało odporne na wysokie i niskie temperatury. Oleje mineralne są najtańsze, często wlewa się je do samochodów dwudziestoletnich i starszych, które zużywają na 1000 km nawet 2 litry takiego płynu eksploatacyjnego. W młodszych autach lepiej jednak stawiać na półsyntetyki.

Klasyfikacja jakościowa

 Przy wyborze oleju silnikowego powinna być brana pod uwagę także klasyfikacja jakościowa. Dzięki niej można poznać własności użytkowe danego oleju i to, jak ten olej sprawdza się w przypadku silnika określonego typu. Istnieją tak naprawdę dwie klasyfikacje jakościowe – europejska (ACEA) i amerykańska (API). Każda z nich ma swoje oznaczenia.

API

• silniki benzynowe – S (klasy: SA, SB, SC, SD, SE, SF, SG, SH, SI, SJ, SL, SM, SN);
• silniki wysokoprężne – C (klasy: CA, CB, CC, CD, CE i CF, CF-4, CG-4, CH-4, CI-4, CJ-4).

W przypadku określenia klasy im dalsza litera alfabetu, tym wyższa jakość oleju.

ACEA (tylko nowoczesne oleje)

• silniki benzynowe – A (klasy: A1, A2, A3, A5);
• silniki z zapłonem samoczynnym – B (klasy: B1, B2, B3, B4, B5);
• oleje „low SAPS” do samochodów osobowych – C;
• oleje do ciężarowych silników diesla – E.

Oleje oznaczone A/B można stosować w silniku benzynowym i wysokoprężnym.

Na koniec warto raz jeszcze powtórzyć – dobór odpowiedniego oleju ma kluczowe znaczenie dla ochrony silnika, dla jego właściwego smarowania, ochrony przed korozją i dla utrzymywania jednostki napędowej w czystości. Najlepiej kierować się zaleceniami producenta samochodu przy wyborze oleju.